SaaS Gebruikerstest in de proeftuin

Voor we software in gebruik nemen is een SaaS gebruikerstest noodzakelijk. Door middel van de gebruikerstest accepteren we de software. Daarom noemen we deze test ook wel acceptatietest.

De proeftuin is de laatste stap voor de selectie en implementatie van een SaaS oplossing of van standaard software. Hierna volgen al de stappen voor de daadwerkelijke implementatie van de software.

Nadat de proeftuinomgeving is opgezet en de installatie grondig is getest gaat de functioneel beheerder aan de slag. Meestal met ondersteuning vanuit de leverancier. In eerste instantie wordt kennis over de werking van het systeem overgedragen. Ondertussen test de functioneel beheerder al bepaalde modules zoals het opvoeren, wijzigen en valideren van basisgegevens. De eindgebruikers zijn dan nog niet aan het testen. Belangrijk onderdeel in de proeftuin is echter de analyse het gebruikersgedrag. Daarbij observeren we dus hoe de gebruikers met het systeem omgaan. Kunnen ze hun weg gemakkelijk vinden of zijn er nog aanpassingen nodig of extra uitleg? In het proeftuin contract is afgesproken hoe ver de ondersteuning bij het testen door de leverancier gaat. Dit hangt voornamelijk af van de volwassenheid van de organisatie.

Gebruikerstest voorbereiden

Vooraf moeten we goed nadenken over de aard van de testen. Hoe serieus gaat het testen eigenlijk? In het Engels wordt deze activiteit ook wel Living Lab genoemd en het woord proeftuin suggereert dat we een paar proefjes doen. Meestal voelen we de software echter flink aan de tand. Zo leren we de SaaS oplossing of het softwarepakket ook goed kennen. De testen in de proeftuin zijn echter niet vergelijkbaar met het acceptatietesten van maatwerk. Bij maatwerk probeert men ook programma routines te testen en kijken we of de software onmogelijke invoer weigert. Bij standaard software mogen we er van uit gaan dat de leverancier dit al heeft gedaan. Daarnaast zijn er al meerdere klanten die dat soort fouten al uit de software hebben gehaald tijdens de beta release.

Zwaartepunten SaaS gebruikerstest

Er zijn 2 zwaartepunten bij de SaaS gebruikerstest:

1. De werking van interfaces en koppelingen met andere systemen.
2. Het gedrag van het systeem in samenhang met de ingestelde parameters en stambestanden.

Daarom bereiden we samen met de betrokken gebruikers/afdelingen de testgevallen voor. Hierbij kunnen de bedrijfscases uit de productdemo als uitgangspunt dienen. Een andere vraag is of we ook een Usability test gaan uitvoeren. In de Usabilitytest stellen we namelijk vast of de gebruiker wel prettig met de software kan werken. Misschien lopen ze wel ergens vast in de bedrijfsprocessen..? Om de usability vast te stellen kunnen we gebruik maken van Eyetracking en Mousetracking systemen.

Al deze elementen neemt de functioneelbeheerder op in een testplan.

Voorbereidende activiteiten gebruikerstest

• Aard en werkwijze van de acceptatietest vaststellen.
• Controleren testgebruikers en autorisaties toekennen.
• Testsystemen controleren.
• Beheersfuncties nalopen.
• Interfaces controleren.
• Vaststellen acceptatiecriteria.
• Testgevallen voorbereiden.
• Opstellen van een testplan.

Uitvoering van de gebruikerstest

De functioneelbeheerder zal tijdens het testen ondersteuning bieden aan de gebruikers.
Het is aan te bevelen in deze fase verschillende eindgebruikers met het systeem kennis te laten maken. Dan vergroten we het draagvlak voor de software, mits het deze aan de verwachtingen voldoet uiteraard. In deze fase kan namelijk ook veel weerstand worden gewekt bij de gebruikers als de proeftuin niet goed werkt maar men wel een goedkeuring verwacht.

De SaaS gebruikerstest – proeftuin activiteiten

– Functionele test per rol uitvoeren. – Kennisoverdracht aan eindgebruikers. – Gehele bedrijfsprocessen doorlopen in een test. – Uitvoeren usability testen. – Vastleggen testresultaten.

Tijdens de gebruikerstest stellen we tevens vast welke consequenties de software heeft op de huidige (of beoogde) administratieve procedures. Deze kunnen namelijk best ingrijpend zijn.

Het acceptatietestrapport

De testperiode sluiten we af met een testrapport. De voornaamste conclusie in het rapport heeft uiteraard betrekking op de bruikbaarheid van de software in de organisatie. Tijdens de test zijn echter vaak een groot aantal bevindingen gedaan die de ingebruikname niet tegenhouden maar wel tot een aanbeveling leiden. Deze aanbevelingen kunnen we tijdens de implementatie meenemen in de instellingen, instructies en (gebruikers)handleidingen.

Testrapport onderwerpen

Het testrapport van de gebruikerstest bevat de volgende onderwerpen:

• Verloop van de acceptatietest en uitkomsten van de testgevallen.
• Aanbevelingen voor het aanpassen van administratieve procedures.
• Adviezen voor aanpassingen van de parameters van de software.
• Aanbevelingen voor aanpassingen als gevolg van de usability test.
• Conclusies geven antwoord op de volgende vragen:

1. Is aan de acceptatiecriteria voldaan?
2. Welke aanpassingen zijn nog nodig?
3. Is er onder de gebruikers voldoende draagvlak voor de software?
4. Adviseren de testers om deze software in gebruik te nemen?

Het testrapport wordt aangeboden aan de stuurgroep / projectgroep. Zij nemen het rapport mee voor hun verdere besluitvorming.

Discussieer mee op LinkedIn.