Wat is het beste tijdstip voor een software update?

Onze laatste software update was waarschijnlijk vannacht of vanmorgen toen we onze computer hebben aangezet. Ik gok dat het de laatste update van onze viruschecker was. Deze update is vrijwel geruisloos, maar dat geldt niet voor iedere software update. De ene update van software kost meer tijd en heeft meer impact dan de andere. Welke updates zijn er en waar moeten we rekening mee houden? Wat is het beste moment voor een update?

Waarom zijn software updates zo belangrijk?

Het is gemakkelijk om een software update over te slaan. Vaak nemen ze maar een paar minuten van onze tijd in beslag en bovendien lijken ze niet altijd zo belangrijk zijn. Het overslaan van een systeem- of software update kan echter een kostbare vergissing zijn. Dit zijn de 3 belangrijkste redenen waarom we onze software up-to-date moeten houden.

1. Computer beveiliging

Volgens Microsoft was ongeveer 50% van de online volwassenen het slachtoffer van cybercriminaliteit en is een op de vijf kleine tot middelgrote bedrijven het doelwit geweest.

Als we het grootste deel van ons digitale leven opslaan, is het logisch dat we extra stappen ondernemen om ons systeem te beveiligen. Bepaalde virussen en malware kunnen onze computer namelijk vasthouden voor losgeld of ons systeem vernietigen. Afgezien van een goede antivirus-/malwaretoepassing, is het updaten van onze software een goede manier om onze digitale veiligheid te versterken.

Door onze software bij te werken, dichten we ook eventuele beveiligingslekken en kwetsbaarheden die hackers kunnen gebruiken voor kwaadwillende aanvallen.

2. Verbeterde compatibiliteit met andere software

Als onze software verouderd is of als we die “vervelende” waarschuwingen maar blijven overslaan, is de kans groot dat onze programma’s op enig moment gewoon niet meer werken.

Applicaties waarmee onze software gekoppeld is worden voortdurend bijgewerkt om technologisch bij te blijven. Hetzelfde moet ook voor onze eigen software gelden.

Wanneer er ergens in de software keten iets wordt aangepast, kan de koppeling met andere applicaties stuk gaan waardoor geen connectie meer mogelijk is. De functionaliteit kan dan ongemerkt zijn aangetast. We moeten er dus voor zorgen dat we het juiste onderzoek doen naar de versie die we nodig hebben. Het is daarom een goede gewoonte om software up-to-date te houden. Dan zorgen we ervoor dat onze software correct blijft werken en geen compatibiliteitsproblemen ondervindt.

3. Nieuwe functionaliteit

Een software update bevat niet alleen prestatieverbeteringen en bugfixes, er kan ook nieuwe functionaliteit zijn toegevoegd.

SaaS ontwikkelaars bedenken voortdurend manieren om nieuwe functies toe te voegen die de gebruikerservaring een stuk verbeteren. Het kan zijn dat we deze nieuwe functionaliteit helemaal niet nodig hebben maar toch besluiten om de software te updaten om bij te blijven. Zo’n software update levert ons dus geen rendement op voor de business.

Software types, impact, urgentie en andere aspecten

Als we verder inzoomen op de toepassing van de verschillende software oplossingen kunnen we een indeling maken van de verschillende programma’s. Daarbij maken we onderscheid tussen de functie van de software, de urgentie van de update en de impact op de bedrijfsvoering.

Software functie	Urgentie update	Impact bedrijfsvoering	Voorbereiding
Operating System	Gemiddeld	Hoog	Gemiddeld
Stuurprogramma	Gerelateerd	Laag	Gemiddeld
Beveiligingssoftware	Hoog	Laag	Weinig
Kantoorsoftware	Laag	Hoog	Boven gemiddeld
Business-software	Gemiddeld	Hoog	Veel
Maatwerksoftware	Gerelateerd	Hoog	Veel
Saas-toepassing	Gerelateerd	Boven gemiddeld	Veel

Toelichting

Dat we een software update niet moeten onderschatten is wel duidelijk. Tussen de programmatuur zijn er onderling allerlei afhankelijkheden. Deze afhankelijkheden zijn vaak groot en kunnen een enorme impact hebben. We moeten dus altijd vooraf onderzoek doen naar de aanwezigheid van afhankelijkheden.

• Als we bijvoorbeeld het operating system (OS) updaten heeft dat mogelijk gevolgen voor de business software. Draait deze namelijk wel op het nieuwe OS? Wat zijn de ervaringen van andere klanten?
• En hoe zit het met de randapparatuur? Zijn de bijhorende stuurprogramma’s wel compatible met het nieuwe OS?
• Als we een nieuwe printer kopen hebben we een ander stuurprogramma nodig, maar hoe gedraagt zich dat op ons OS en kan onze kantoorsoftware dat wel aan?

Onderzoek en voorbereiding zijn altijd nodig en vaak blijkt dat een simpele update het hele bouwwerk kan raken waardoor de impact ineens een stuk groter blijkt dan nu in de tabel staat. Wanneer we de software bijwerken, is het over het algemeen belangrijk om ervoor te zorgen dat onze hardware goed is voorbereid op die update, anders kan ons systeem blokkeren. Het is verstandig om tijdens de voorbereiding een ​​lijst te maken van de huidige software, en ook van wat we later nodig hebben.

De urgentie van een update is vrijwel altijd gerelateerd aan externe factoren. Denk hierbij aan wijzigen in wet- en regelgeving waarvoor we de software moeten aanpassen. Of een beveiligingspatch die we onmiddellijk moeten invoeren.

Andere software update aspecten

• Data: Hebben we nog data uit het oude systeem nodig? Zo ja, hoe wordt deze data overgezet naar het nieuwe nieuwe systeem? Dit aspect kan variëren van software tot eenvoudige documenten. Het is verstandig om de update op een nieuwe node te installeren in plaats van het oude te overschrijven. We hebben dan een schoon uitgangspunt en de oude data is ook nog beschikbaar. Complexere toepassingen moeten we indien nodig testen in de bestaande omgeving om te zien hoe de update verloopt.
• Tijd: Hoe lang gaat onze software update duren? De doorlooptijd van de update staat los van de eerder uitgevoerde softwaretest. We hebben het hier immers over de productie-omgeving. Een update kan omvangrijk zijn en de hardware verouderd. Ook dit onderdeel hoort bij het vooronderzoek en krijgt een plek in het updateplan.
• Kosten: De kosten kunnen een rol spelen tijdens update. De update zal waarschijnlijk nieuwe licenties met zich meebrengen. Daarnaast ontstaan er overwerk en trainingen voor gebruikers. Ze zien zich immers geconfronteerd met een nieuwe interface en nieuwe functionaliteit. Tijdens de training zijn zij bovendien niet productief. Als onze begroting het niet toelaat moeten we de update misschien uitstellen tot volgend jaar.
• Thuiswerken: Als medewerkers thuis met mogelijk kwetsbare informatie werken, kan het regelmatig bijwerken van de software deze informatie veilig houden. In sommige gevallen waren hackers in staat om in bedrijfssystemen te komen en privé-informatie over klanten te stelen. Zelfs thuiswerkers lopen risico en mogen hun software nooit lang laten verlopen. Laten we er voor zorgen dat ons dat niet overkomt door de laptops en telefoons van de medewerkers regelmatig te updaten.

Het beste tijdstip voor een software update

Wanneer is de beste tijd voor een software update? Op deze vraag kunnen we heel verschillende antwoorden verwachten. Antwoorden die afhankelijk zijn van de omstandigheden. Over het algemeen is het wel belangrijk dat we de tijd nemen om vooraf een back-up maken. Mocht een (complexe) update onverhoopt mislukken, dan kunnen we altijd nog terug naar de situatie van voor de update. Voor iedere update moet een Roll-back scenario klaarliggen.

Het is van groot belang dat we de business betrekken bij het bepalen van het juiste tijdstip. De business heeft immers ook een planning. Misschien hebben zij hetzelfde weekend nodig voor overwerk of wilden ze net een campagne starten op het moment dat de update begint.

Tevens moeten we altijd zorgen voor technische ondersteuning. Tijdens de voorbereiding moet duidelijk blijken wie er nodig is en wie er standby moet staan. Ongeacht het tijdstip van uitvoering, we moeten weten wie we kunnen bellen voor welk systeem als er iets fout gaat.

Software updates zijn onvermijdelijk en op een gegeven moment moeten we ze uitvoeren vanwege de vooruitgang in software en technologie. Hieronder staan enkele factoren die een rol spelen als we zelf een tijdstip kunnen kiezen.

Software update tijdstippen

• Nood-update. Het systeem leggen we per direct stil en voeren de update uit. Dit heeft soms te maken met een acute beveiligingssituatie, maar nog vaker met een bug in het systeem die een foute verwerking van data veroorzaakt.
• Reguliere update. Veel updates en releases betreffen een beperkt aantal programmamodules die bovendien grondig zijn getest. Dit soort updates vinden vaak tijdens kantoortijd plaats en kunnen geen kwaad voor de verwerking.
• Update na kantoortijd. Het kan gebeuren dat een reguliere update pas kan plaatsvinden nadat er (gedistribueerde) database wijzigingen zijn doorgevoerd. Dat kan dan pas als het systeem niet in gebruik is. Enkele gebruikers blijven ook na om de juiste verwerking van de update te checken.
• Software update in een (lang) weekend. Voor grote updates waarbij aanpassingen in het OS, het DBMS, de stuurprogramma’s en de applicaties worden doorgevoerd kunnen we weleens een weekend uittrekken. In dat geval is een compleet team aanwezig voor de uitvoering, het testen en het controleren van de checksums. Ook de week na de update kan een team aanwezig zijn om de gebruiker te begeleiden en eventuele storingen direct te verhelpen.

We moeten dus niet te licht denken over updates. Fouten, zoals vlak voor het weekend een update op een SaaS applicatie doorvoeren en dan een fout ontdekken terwijl de servicedesk pas maandag om 9 uur weer aanwezig is, die doen pijn.

Automatische updaters

Het handmatig uitvoeren van de updates kan frustrerend zijn en een buitensporige hoeveelheid tijd kosten. Veel mensen kunnen zich tegenwoordig niet veroorloven om tijd aan zulke ondergeschikte, maar noodzakelijke taken te besteden.

Of de updates nu gewone software updates zijn of een volledige update van het OS, het is over het algemeen het beste om onze computers automatisch te laten updaten. En voor kleine devices zoals PC’s, laptops en Smartphones lukt dat doorgaans goed.

De enige keren dat we automatisch bijwerken van onze computer willen voorkomen zijn:

• Als onze randapparatuur niet onmiddellijk door de nieuwste updates wordt ondersteund.
• Er zich tijdens de installatie een melding van een beveiligingsbug voordoet.
• Als onze huidige computer een beperking heeft, bijvoorbeeld als onderdelen verouderd zijn en de nieuwe software niet kunnen ondersteunen.

Deze updaters kennen ook een gevaar, het is me al een paar keer overkomen dat ik ’s morgens geconfronteerd ben met een update op ITpedia die de site ernstig beschadigde. Gelukkig hebben we nog een roll-back functie.

SaaS updates

SaaS (Software as a Service) is een technische oplossing waarbij distributie van standaard software in allerlei vormen en maten via internet plaatsvindt. Als het business-software betreft is de kans groot dat we een applicatie hebben die naar onze wensen is aangepast. In dat geval kunnen we de update in overleg met de leverancier inplannen.

Veel COTS software is echter niet op maat ingeregeld en zijn dan we overgeleverd aan de nukken van de leverancier. Als we geluk hebben kondigt hij een update van de software aan en kunnen we onze maatregelen treffen.

DevOps continuous delivery

DevOps is een ontwikkelmethode die er op gericht is om continu software te bouwen, te testen en op te leveren. Meestal gebaseerd op een PaaS platvorm van een grote Cloud leverancier. Er zijn bedrijven die zo meerdere malen per dag een software release opleveren.

Omdat de stroom updates vrijwel continu is kunnen we moeilijk onderhandelen over een tijdstip. De tooling van een DevOps omgeving is uiteraard zo ingericht dat er geen update problemen kunnen ontstaan.

Wacht even met een software update (als het kan)

SaaS toepassingen, besturingssoftware en kantoorsoftware is software die we meestal niet zelf kunnen testen en vrijgeven volgens een OTAP-strategie. Omdat we dus niet zeker weten wat we kunnen verwachten is het veiliger om niet meteen te updaten naar een nieuwe versie. In plaats daarvan kunnen we beter eerst gebruikersrecensies te lezen. De eerste lanceringen bevatten namelijk zeker bugs. Dankzij meerdere patches, die men snel moet implementeren, lossen de problemen in de eerste paar maanden op. Pas dan is het veilig om de overstap te wagen.

Discussieer mee op LinkedIn.