DRY Principe: Fundament voor Schone Code en Onderhoudbare IT

Wat is het DRY Principe en Waarom is het Cruciaal?

In de wereld van softwareontwikkeling en IT-architectuur is efficiëntie de sleutel. Eén van de meest fundamentele en belangrijke principes is echter het DRY principe – Don’t Repeat Yourself.

Het DRY principe is een leidraad voor het schrijven van code die beheerbaar, betrouwbaar en schaalbaar is.

De formele definitie luidt:

“Elk stukje kennis moet één, ondubbelzinnige, gezaghebbende representatie binnen een systeem hebben.”

Dit betekent dat als dezelfde bedrijfslogica, berekening of configuratie op meerdere plekken in ons systeem voorkomt, we het DRY principe schenden. Die duplicatie van kennis leidt namelijk direct tot het tegenovergestelde: WET (Write Everything Twice). WET-systemen zijn niet alleen inefficiënt; ze zijn kwetsbaar voor fouten en onnodig duur in onderhoud.

Het gevaar van duplicatie en het ontbreken van het DRY Principe

Het negeren van DRY leidt dus tot een cascade van problemen die de projectgezondheid op de lange termijn ondermijnen:

A. De onderhoudsfuik en kosten

Wanneer een stuk logica N keer is gedupliceerd, moet elke wijziging of bugfix N keer worden uitgevoerd. Een gebrek aan DRY leidt ertoe dat een kleine aanpassing een kostbare en risicovolle operatie wordt. Dit creëert bovendien aanzienlijke technische schuld.

B. Inconsistentie en foutgevoeligheid

Dit is het grootste gevaar bij het negeren van het DRY principe. Wanneer code op meerdere plaatsen staat, bestaat de kans dat men deze na verloop van tijd onafhankelijk wijzigt. Het systeem gedraagt zich dan op verschillende plaatsen anders. Een vergeten update in één van de gedupliceerde stukken creëert daardoor een moeilijk te traceren silent failure.

C. Hoge Cognitieve Lading

Grote stukken gedupliceerde code (WET) zijn moeilijker te lezen en te begrijpen. Nieuwe ontwikkelaars moeten bovendien meer code doorspitten en uitzoeken welk van de identieke delen de ‘echte’ is. Het DRY principe daarentegen, maakt de codebase slanker en overzichtelijker.

De voordelen van het DRY Principe

Het toepassen van DRY is een essentiële investering die zichzelf op de volgende manieren terugbetaalt:

• Verbeterde onderhoudbaarheid: Centralisatie maakt updates snel en veilig, aangezien een wijziging slechts op één plek moet gebeuren.
• Verhoogde betrouwbaarheid en consistentie: Door de Single Source of Truth (SSoT), handelt het hele systeem uniform. Als de bron getest is, is de gehele logica betrouwbaar.
• Minder Bugs: DRY leidt tot minder code, wat automatisch resulteert in minder plekken waar fouten kunnen sluipen.
• Versnelde Ontwikkeling: Ontwikkelaars hergebruiken bestaande, bewezen componenten.

Van toepassing op alle IT-Domeinen

Het DRY principe is een architecturaal principe dat van toepassing is op alle onderdelen binnen een IT-omgeving, van de front-end tot de infrastructuur.

IT-Domein	WET (Problematische Duplicatie)	DRY (Oplossingsrichting)
Back-end Logica	Exact dezelfde calculatie in twee API-endpoints.	Refactor naar een gedeelde Service- of Utility-Klasse die beide aanroepen.
Databases	Dezelfde complexe JOIN of berekening in verschillende queries.	Implementeer Views, Stored Procedures, of gebruik herbruikbare queries.
Front-end / UI	Stijlen en lay-out structuren handmatig kopiëren tussen componenten.	Gebruik UI-Componenten (React, Vue) en een Design System met herbruikbare klassen.
Infrastructuur	Configuratieparameters (bijv. poorten, API-sleutels) in verschillende deployment-scripts.	Gebruik Configuratiebeheer (bijv. Ansible, Terraform) en Omgevingsvariabelen.

Valse herhaling in het licht van DRY

Het DRY principe wordt vaak verkeerd geïnterpreteerd als “elke syntactisch identieke code moeten we samenvoegen”. Dit leidt tot de valstrik van “valse herhaling”.

Het DRY principe is gericht op het elimineren van gedupliceerde requirements, dus niet louter syntactische gelijkenis.

• Toevallige gelijkenis (valse herhaling): Twee functies voeren toevallig dezelfde berekening uit (A times 1.21 en B times 1.21). Ze zijn syntactisch identiek, maar vertegenwoordigen semantisch (logisch) verschillende businesskennis (bijv. BTW-berekening versus een kortingsberekening).
• Het probleem: Als we ze samenvoegen en later verandert alleen de BTW-berekening, dan wijzigt de kortingsberekening per ongeluk mee. We hebben dan een bug gecreëerd.

Pas DRY alleen toe als de twee stukken logica logisch en semantisch dezelfde onderliggende verantwoordelijkheid dragen. Als de vereisten voor de twee stukken code in de toekomst onafhankelijk van elkaar kunnen veranderen, zijn het aparte stukken kennis en moeten ze apart blijven om toekomstige problemen te voorkomen.

Waarom het DRY Principe onmisbaar is

Het DRY principe is een architecturale discipline die ontwikkelaars dwingt na te denken over abstractie en verantwoordelijkheden bij het ontwerpen van systemen.

Hoewel het in het begin meer denkwerk vereist om de juiste abstracties te identificeren, is de terugverdientijd in termen van verminderde bugs, lagere onderhoudskosten en snellere evolutie van de applicatie enorm. Door het DRY principe consequent toe te passen, bouwen IT-teams systemen die:

1. Makkelijker te onderhouden zijn.
2. Minder bugs bevatten.
3. Snel kunnen evolueren met veranderende bedrijfsbehoeften.

Door duidelijke scheidingen aan te brengen en duplicatie van requirements te vermijden, leggen we het fundament voor schone code en duurzame IT-systemen.

Discussieer mee op ITpedia LinkedIn of op Financial Executives LinkedIn.